29.09.2022
DROGA W WĄWOZIE DADES
Wąwóz Dades znajduje się praktycznie w samym centrum Maroka. Droga, która przez niego przebiega, jest zaliczana do najniebezpieczniejszych w całej Afryce. Składa się z licznych serpentyn, nierówności na drodze i wyróżnia się brakiem barierek i poboczy. Dlatego osobom o słabych nerwach lub cierpiących na chorobę lokomocyjną, odradza się przejazd tą szosą. Jednak na tych, którzy dobrze czują się za kierownicą i niestraszna jest im jazda w niezbyt sprzyjających warunkach, będzie czekać nagroda w postaci wspaniałych widoków na marokański wąwóz Dades.
HISTORIA GEOLOGICZNA
Miliony lat temu, dzisiejsze tereny wąwozu były zalane przez wody oceaniczne. Ostatecznie ruchy płyt tektonicznych doprowadziły do powstania gór Atlas oraz rzeki Dades/Wadi Dadis. Strumienie wody wyryły ścieżkę w miękkiej skale osadowej, przyczyniając się do poszerzania i pogłębiania wąwozu. Obecnie rzeka Dades ma prawie 350 kilometrów długości (około 220 mil), a jej źródło znajduje się w górach Atlasu Wysokiego. Rzeka dopływa do pustyni Sahara, gdzie łączy się z rzeką Wadi Dara/Draa. Ściany wąwozu osiągają w niektórych miejscach wysokość prawie 500 metrów (około 1600 stóp), a miejscowa ludność Berberowie wykorzystuje rzekę do nawadniania pól różanych, gajów oliwnych i migdałowców. W okolicznych górach ludzie nadal mieszkają w jaskiniach, prowadząc koczowniczy tryb życia i używając doliny jako sezonowej drogi do pastwisk w Atlasie Wysokim.
KRÓTKO O WĄWOZIE
Wąwóz Dades znany jest z niesamowitych formacji skalnych i kasb, wzniesionych kilka wieków temu wzdłuż wąwozu. Jest to jeden z najbardziej malowniczych przejazdów na świecie. Dolinę Dades charakteryzuje dziki krajobraz, ze śniegiem osadzonym na szczytach gór Atlas i pejzażem półpustynnym w niższych partiach kanionu. Wąwóz Dades znany jest również jako Droga Tysiąca Kasb i liczy niecałe 130 km długości (około 80 mil) od Boumalne Dades do Agoudal. Chcąc przejechać cały wąwóz, koniecznie trzeba posiadać lub wypożyczyć samochód z napędem 4×4 lub motocykl terenowy, ponieważ mijając miejscowość Msemrir (jadąc od strony miasteczka Boumalne Dades), droga staje się szutrowa. Formacje skalne przechodzą w różne kolory w odcieniach brązu, beżu, złota, pomarańczu, czerwieni i ciemnego fioletu. Wiele historycznych kasb i ksarów, czyli dawnych warowni Berberów, zostało przekształconych w hotele i restauracje.
WĄWÓZ DADES- GDZIE TO JEST?
Wąwóz leży w prowincji Tinghir, w regionie administracyjnym Drâa-Tafilalet. Najłatwiej dotrzeć do wąwozu Dades z małego miasteczka Boumalne Dades, położonego 122 km na północny wschód od Warzazat i 53 km od Tinerhir. Droga ta na mapach ma oznaczenie R704. Jest utwardzona (nie w całości), ale pełna ostrych zakrętów. Po drodze znajduje się wiele punktów widokowych, gdzie można zrobić zdjęcie. Najlepszą porą na zwiedzanie dolnych partii doliny jest okres od marca do czerwca, a góry najlepiej zdobywać od maja do sierpnia. Wąwóz zaczyna się tuż na północ od spokojnego miasteczka Boumalne Dades, z którego droga prowadzi do kanionu. Warto pamiętać, żeby na szczycie odwiedzić restaurację Tisdrine, ponieważ jest tam wspaniały punkt z widokiem na całą drogę.
JAK JEŹDZIĆ PO MAROKU
NIE PRZEKRACZAJ PRĘDKOŚCI ANI LINII CIĄGŁEJ
Patrole policyjne są często spotykane w większych miastach oraz na drogach o dużym natężeniu ruchu. Policja najczęściej zatrzymuje kierowców, którzy przekraczają prędkość (chyba jak wszędzie 😊) lub przekroczą linię ciągłą. Ograniczenia prędkości w Maroku to 50km/h w miastach, 80km/h poza miastem i 100km/h na autostradach. Jeśli ktoś miga przed nami reflektorami, oznacza to zazwyczaj, że za następnym zakrętem znajdują się policjanci.
ZACHOWAJ DYSTANS I NIE POLEGAJ NA KIERUNKOWSKAZACH
Marokańczycy mają bardzo swobodne podejście do przepisów drogowych. Nie są zbytnio przywiązani do kierunkowskazów. Preferują raczej jazdę bez sygnalizowania kierunków jazdy. Tak że kiedy jeździmy po Marokańskich drogach, lepiej zachować duży odstęp przed samochodem, który jedzie przed nami. Marokańscy kierowcy też niekoniecznie będą zwracać uwagę na nasze kierunkowskazy.
NIE PRZEJMUJ SIĘ TRĄBIENIEM
Marokańskie drogi są głośne, prawie wszyscy trąbią. Powodem jest nie tylko ostrzeganie przed niebezpieczeństwem, ale również zniecierpliwienie kierowców na światłach, trąbienie na pieszych, którzy chodzą po całej drodze, podziękowanie za wpuszczenie na pas ruchu czy zwrócenie uwagi, że ktoś kogoś wpuszcza na jezdnię.
WYNAJMIJ ODPOWIEDNI SAMOCHÓD
Jeśli wybieramy się do Maroka nie swoim samochodem czy motocyklem, warto zadbać o to, jaki pojazd wypożyczymy. Jeśli chcemy jeździć po miastach lub po regionach turystycznych, wystarczy zwykły samochód z napędem na jedną oś. Natomiast jeśli chcemy pojeździć po drogach w górach Atlas, to tutaj trzeba już wypożyczyć samochód z napędem 4×4 lub motocykl terenowy. Powodem jest to, że w wyższych partiach gór jest mało utwardzonych dróg oraz może się zdarzyć, że nawet latem w górach będzie leżał śnieg.
POBIERZ MAPY NA TELEFON PRZED PODRÓŻĄ
Należy mieć na uwadze, że Maroko jest biednym krajem w porównaniu do np. państw europejskich, przez co sieć internetowa jest słabo rozwinięta. Dlatego dobrze jest przed podróżą do tego kraju ściągnąć mapy regionów, po których będziemy jeździć i korzystać z nawigacji w trybie offline. Dobrym pomysłem jest także zakup map papierowych.
UNIKAJ ZIMY, JEŚLI CHCESZ PRZEJECHAĆ PRZEZ PRZEŁĘCZE GÓRSKIE
Śnieg w górach Atlas spada corocznie. Chociaż główne drogi są otwarte przez cały rok, to drogi w wyższych partiach gór mogą być zablokowane na krótkie okresy po ciężkich opadach. Jeśli zamierzasz przejechać przez przełęcz, taką jak Tizi-n’Tichka lub Tiz-n’Test, pamiętaj, że od grudnia do marca mogą one być zamknięte z powodu dużych opadów śniegu.
UNIKAJ JAZDY W NOCY I NIE PROWADŹ POD WPŁYWEM ALKOHOLU
Drogi w Maroku są słabo oświetlone, nawet te główne, dlatego jeżdżąc w nocy, trzeba zachować szczególną ostrożność. Nieraz może się zdarzyć, że wieczorem będziemy mijać osły, woły lub przechodniów bez żadnych odblasków. Jazda w Maroku pod wpływem alkoholu jest zabroniona i za takie przewinienie można zostać ukaranym grzywną lub zostać wtrąconym do więzienia.
MIEJ PRZY SOBIE CAŁĄ DOKUMENTACJĘ
Podczas odbierania wypożyczonego samochodu upewnij się, że masz przy sobie paszport i ważne prawo jazdy. Przyda się też karta kredytowa lub dodatkowa gotówka, w celu opłacenia kaucji za wypożyczony samochód. Miej przy sobie całą dokumentację podczas jazdy, na wypadek kontroli policyjnej. Minimalny wiek do prowadzenia samochodu w Maroku to 18 lat, ale wiele firm wynajmujących samochody wymaga, by kierowca miał co najmniej 21-23 lata. Dobrze jest mieć zainstalowaną aplikację na telefonie do tłumaczenia tekstów, ponieważ umowa często nie będzie sporządzona w języku angielskim. Na samym początku warto także zrobić filmik samochodu przed wypożyczeniem, w celu „udokumentowania” stanu pojazdu, gdyby właściciel chciał nam wmówić, że np. gdzieś porysowaliśmy samochód po jego oddaniu.
PRZYDATNE INFORMACJE
Jeśli chcemy zarezerwować przez Internet samochód w Maroku, możemy to zrobić np. na stronie Rentalcars.com.
Z powodu nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego w kwestii pierwszeństwa przez marokańskich kierowców, lepiej jest wypożyczyć samochód z pełnym ubezpieczeniem.
Na drogę zaleca się wziąć ze sobą jedzenie oraz dużą ilość napojów, ponieważ sklepy są rzadkością na bardziej odległych terenach.
Warto wcześniej wydrukować sobie dowód rezerwacji, by uniknąć nieprzyjemności tuż przed samym wypożyczeniem auta.
W Maroku praktycznie nie istnieje coś takiego jak pierwszeństwo przejazdu i zazwyczaj ustępuje się kierowcy bardziej „agresywnemu”.
Podczas jazdy po wiejskich terenach Maroka, na poboczach drogi będzie wiele stoisk i chat sprzedających różne towary. Często są to owoce, marokańskie tagine, olej arganowy, a także biżuteria- nie zapomnij się targować!
Stacje benzynowe nie są samoobsługowe. Pracownik obsługi pompuje paliwo do samochodów i następnie przyjmuje pieniądze. Na wielu stacjach nie ma możliwości płacenia kartą, więc dobrze jest mieć przy sobie gotówkę.
Aktualne ceny benzyny w Maroku można sprawdzić tutaj.
Marokańskie znaki są w stylu europejskim. Często niestety brakuje nazw ulic.
Z racji tego, że w Maroku poza miastami praktycznie nie ma chodników, trzeba zachować ostrożność w kwestii pieszych, jeżdżąc zwłaszcza drogami lokalnymi i międzymiastowymi.
GDZIE MOŻNA SIĘ ZATRZYMAĆ?
Istnieje wiele hoteli i pensjonatów do wyboru, zarówno w Boumalne Dades, jak i wzdłuż samej Drogi Tysiąca Kasb. Najczęściej są to motele lub hotele 3-gwiazdkowe. Jednym z najbardziej prestiżowych miejsc wzdłuż drogi jest Auberge Chez Pierre. Jest to tradycyjna kasba, wbudowana w zbocze wzgórza, przemieniona w 4-gwiazdkowy hotel, położony wśród tarasowych ogrodów pełnych owocowych drzew. Posiada również basen, bar oraz pięknie urządzone pokoje i apartamenty w stylu arabskim.
CIEKAWOSTKI
- Jeśli nie czujesz się na siłach w kwestii prowadzenia samochodu po wąwozie, możesz skorzystać z wycieczki 4×4, które organizuje kilka hoteli w miasteczku Boumalne Dades w górę wąwozu Dadès i wzdłuż drogi gruntowej do pobliskiego wąwozu Todra.
- Na miejscu warto również zwiedzić kanion na piechotę. Istnieje kilkadziesiąt szlaków turystycznych do wyboru, niektóre trwają od kilku godzin do nawet kilku dni. Na przykład trasa łącząca wąwozy Dades i Todra zajmuje od dwóch do trzech dni. Większość hoteli ma możliwość wynajęcia przewodnika, a niektóre także oferują wyprawy rowerami górskimi.
- Policja niestety nierzadko łapie kierowców za błahe przewinienia, jak np. przejechanie po linii ciągłej. Oczywiście w imię prawa, lecz tak naprawdę chodzi o wyłudzenie od kierowcy pieniędzy. Często „łapówka” w wysokości 10 lub 15 $ załatwia sprawę.
- Od XIX wieku do 1956 roku, czyli do czasu odzyskania nieodległości przez miejscową ludność, Maroko było kolonią francuską. Z tego względu, w Maroku w wielu miejscach można porozumiewać się w języku francuskim.
PODSUMOWANIE
Droga w wąwozie Dades jest niewątpliwie piękna, ale także niebezpieczna. Licząca prawie 130 km długości, z czego niemalże połowa drogi nie jest utwardzona i jest pokryta szutrem, z pewnością wymaga od kierowcy opanowania oraz koncentracji. Z racji powstania w ostatnich latach wielu hoteli i pensjonatów, z pewnością nie można powiedzieć, że jest to miejsce odludne, mimo że wąwóz Dades znajduje się wśród gór Atlas. Dla lepszego komfortu podczas jazdy, najlepiej przejechać ten odcinek wcześnie rano, gdy ruch uliczny jest najmniejszy i można spokojnie zrobić zdjęcia. Na pewno przebycie takiej trasy zapewni niezapomniane przeżycia.
jonl1973, żródło flickr (zdjęcie edytowane).
Nawfal Kharbach, źródło commons.wikimedia.org.
jonl1973, źródło flickr (zdjęcie edytowane).
Rigel, źródło Unsplash.
Frida Aguilar Estrada, źródło Unsplash.
Rigel, źródło Unsplash.
Nuno Silva, źródło Unsplash.
Rigel, źródło Unsplash.
POLEĆ ARTYKUŁ
ODWIEDŹ TAKŻE
TAMAGHZA I ZŁOTY KANION
RAFA KORALOWA DAEDALUS
