28.04.2022
GERLACH
Gerlach (Gerlachovský štít) to nie tylko najwyższy szczyt Słowacji i Tatr ale również Karpat. Jego wysokość to 2655 m n.p.m.. Znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, pięknego obszaru przyrodniczego, otoczonego jeziorami polodowcowymi i lasami sosnowymi. Nazwę swoją zawdzięcza wsi Gerlachów, która znajdowała się na tym terenie w dawnych czasach. Należy pamiętać, że na szczyt można się dostać tylko z certyfikowanym przewodnikiem górskim UIAGM (lub trzeba posiadać taki certyfikat jeśli chcemy się wybrać w pojedynkę).
KIEDY ZOSTAŁ ZDOBYTY SZCZYT?
Uważa się, że szczyt Gerlachovský štít jako pierwszy zdobył w 1834 roku Ján (Johann) Still, nauczyciel i przewodnik górski z miejscowości Nová Lesná, w towarzystwie swojego szwagra Gellhofa, młynarza Martina Urbana Spitzkopfa i dwóch nieznanych z imienia myśliwych polujących na kozice.
Pierwszymi kobietami, które stanęły na szczycie Gerlacha, były wiedeńskie turystki Paulina Knerr i Josephine Fillunger, 28 lipca 1877 r.
Pierwsze wejście przez Wielicką Próbę (Velická próba) miało miejsce w 1874 r. pod kierownictwem słynnego węgierskiego alpinisty i taternika Móra Déchy.
Pierwszego udokumentowanego wejścia na szczyt Gerlachowski przez Batyżowiecka Próbę (Batizovská Próba) dokonali w 1875 r. słowaccy wspinacze pod kierownictwem przewodników górskich z miejscowości Štôla, Jána Rumana-Driečnego Jr i Jána Pasterňáka.
Pierwszą próbę wejścia zimą na szczyt podjęto w 1902 r., ale dopiero 15 stycznia 1905 r. międzynarodowemu zespołowi alpinistów udało się go zdobyć, wchodząc przez Krčmárov žľab (Karczmarski Żleb). Przewodnikiem grupy był Janusz Chmielowski.
WYSOKOŚĆ GÓRY GERLACH
Po raz pierwszy Gerlach został uznany za najwyższy szczyt Tatr Wysokich w 1838 r.. Leśniczy z Jelczawy, Ludwik Greiner, za pomocą pomiarów trygonometrycznych ustalił jego wysokość na 2641 m n.p.m.
Po przejściu Słowacji na Układ Wysokościowy Kronsztad, wysokość Gerlacha wzrosła do 2654,3 m.
Najnowsze pomiary satelitarne dodały jeszcze dziesięć centymetrów i obecnie Gerlach ma oficjalnie 2654,4 m.
JAKIE ZWIERZĘTA MOŻNA SPOTKAĆ NA SZLAKU?
Tatrzański Park Narodowy to jedno z ostatnich dzikich miejsc w Europie Środkowej. W okolicy Gerlachu możemy spotkać kozice, świstaki czy orła przedniego. W skrajnych przypadkach można także dostrzec niedźwiedzia brunatnego.
TRASY WSPINACZKOWE
Na szczyt Gerlacha prowadzi kilka szlaków o różnym stopniu trudności:
Wejście przez Wielicka Próba (Normálka)
Najbardziej popularną trasą jest Normálka, która jest stosunkowo łatwa (I-II stopień trudności według skali UIAA). Ze Sliezskiego domu kierujemy się w stronę Kvetnicy, następnie przechodzimy przez odcinek – tzw. Wielicka Próba, aż do Lodowej Przełęczy (Sedielko). Trasa prowadzi aż pod Mały Gerlach (Kotlový štít), skąd podczas podejścia można po raz pierwszy zobaczyć szczyt. Zejście prowadzi przez dolinę Batizovský žľab i Batyżowiecką Próbę (Batizovska Próba) z powrotem do Doliny Batyżowieckiej (Doliny Batizovskiej), gdzie łączy się z Tatrzańską Magistralą, czerwonym szlakiem turystycznym, który prowadzi do Hotelu Sliezsky (Hotel górski „Śląski Dom”).
Wejście przez Batyżowiecką Próbę (Batizovska Próba)
Ta łatwiejsza trasa (stopień I w skali UIAA) jest wykorzystywana szczególnie w okresie przejściowym między latem a zimą. Ponieważ w tym okresie zwykła trasa przez Wielicką Próbę jest trudna technicznie, zarówno wejście, jak i zejście odbywa się przez Batyżowiecką Próbę (Batizovską Próbę).
Wejście przez Tatarkovą Próbę – przez Zadný Gerlach
Piękna trasa wspinaczkowa II-III stopnia. Zejście ze szlaku turystycznego w Dolinie Wielickiej (Velická Dolina) w pobliżu pięknego jeziora polodowcowego Długiego Stawu Wielickiego (Dlhé pleso). Dalej idziemy przez Tatarkovą Próbę – trasa wspinaczkowa jest zabezpieczona łańcuchami, kalmrami i stopniami. Po prawej stronie Przełęczy Tetmajera (Tetmajerov žľab) w kierunku Gerlachovské sedlo dochodzimy do Zadniego Gerlacha. Z Zadniego Gerlacha należy przejść przez odsłoniętą grań przez Gerlachovské sedlo na szczyt Gerlacha. Zwykle zejście prowadzi przez Batyżowiecką Próbę (Batizovską Próbę).
Martinova cesta (Martinka)
Martinka jest trasą wspinaczkową II-III stopnia. Trasa turystyczna w Dolinie Wielickiej zaprowadzi nas do Długiego Stawu Wielickiego (Dlhé pleso) i dalej na grzbiet Litworowej Przełęczy (Litvorové sedlo). Stamtąd idziemy dalej grzbietem przez Lučivianske veže, Litvorové veže, Lavínovú vežu, Lawinowy Szczyt (Lavínový štít) i Zadný Gerlach. Trasa prowadzi dalej przez Tatarkovą próbę.
KIEDY WARTO SIĘ WYBRAĆ NA WSPINACZKĘ?
Najlepszy czas na wspinaczkę to okres od końca maja do końca września. Dobre warunki pogodowe mogą wystąpić także w październiku.
Możliwe jest również wejście na ten słowacki szczyt zimą, korzystając ze szlaku Batyżowieckiej Próby (Batizovska Próba). W tym przypadku wspinaczka jest trudniejsza niż w lecie.
Z przewodnikiem górskim u boku można zdobywać szczyt Gerlacha przez cały rok.
SPRZĘT, KTÓRY MUSISZ ZE SOBĄ ZABRAĆ
Co należy zabrać w lecie:
– wysokie obuwie turystyczne z twardą podeszwą,
– nieprzemakalną odzież sportową (kurtka, spodnie), płaszcz przeciwdeszczowy,
– odzież średniej grubości,
– ciepła bielizna, ciepłe skarpety,
– zapasowe skarpety, najlepiej zapakowaną w wodoodporny worek,
– cienkie rękawiczki i czapkę/kapelusz,
– wystarczająca ilość wody do picia, termos z herbatą/kawą,
– jedzenie i czekoladę,
– okulary przeciwsłoneczne,
– krem przeciwsłoneczny,
– plecak o pojemności 35-40 litrów, aby spakować wszystko, czego potrzebujesz.
Zaleca się także wziąć ze sobą również:
– latarkę czołową,
– scyzoryk wielofunkcyjny,
– bandaże, maści przeciwzapalne, leki przeciwbólowe, plastry,
– magnez, aby uniknąć skurczów,
– aparat fotograficzny 😊.
Co należy zabrać w zimie (dodatkowo lub zamiennie):
– zimowe obuwie turystyczne z twardą podeszwą
– getry
– zimowa odzież sportowa – dwa komplety bielizny termicznej, kurtka, spodnie, bluza (z kapturem), kamizelka lub kurtka puchowa, 2 czapki, dwie pary rękawiczek, ciepłe skarpety,
– gogle śnieżne
Wybierając się na szczyt warto dopytać się naszego przewodnika, o takie wyposażenie jak :
– uprząż wspinaczkowa,
– kask,
– karabinek z blokadą.
A w okresie zimowym również:
– raki,
– czekan,
– nadajnik i detektor lawinowy.
(Czy zostaną nam udostępnione/wypożyczone przez naszego przewodnika, czy powyższy wymieniony sprzęt trzeba zorganizować sobie we własnym zakresie).
Należy także pamiętać o ubezpieczeniu, które obejmu:
– wędrówki po górach
– ratownictwo górskie, usługi paramedyczne
– wspinaczka z przewodnikiem górskim, w tym na szlaki nieoznakowane.
Poza tym, nie można zapomnieć o ubezpieczeniu turystycznym UE, które obejmuje: repatriację, pokrywa koszty leczenia, hospitalizację oraz opiekę medyczną i stomatologiczną w nagłych wypadkach.
Poniżej krótki film obrazujący jakie warunki czekają na wspinaczy.
JAK DŁUGO TRWA WSPINACZKA NA SZCZYT?
Wejście na górę Gerlach to całodniowa wędrówka. Dojście na Gerlach ze Sliezskiego Hotelu (tam rozpoczyna się większość wypraw) i bezpieczny powrót zajmuje od ośmiu do dziesięciu godzin, w zależności od wybranej trasy. Oczywiście nie bez znaczenia jest też pogoda i kondycja fizyczna. Wędrówki zaczynają się wcześnie rano, wiosną i jesienią o 5-6 rano, latem o 4-5 rano.
Dlaczego tak wcześnie? Po pierwsze, aby mieć pewność, że wróci się przed zachodem słońca, po drugie, aby uniknąć złej pogody, ponieważ poranki w Tatrach są często piękne, ale do południa wokół szczytu mogą zebrać się chmury, które zasłonią widok na piękną tatrzańską panoramę.
WARUNKI FIZYCZNE JAKIE TRZEBA SPEŁNIĆ BY WEJŚĆ NA GERLACH
Przeciętnie doświadczony turysta może wejść na Gerlach bez większych trudności. Jeśli potrafisz zdobyć szczyty takie jak Rysy, Krywań czy Sławkowski Szczyt w czasie podanym na drogowskazach lub mapach, nie obawiaj się wejścia na Gerlach w towarzystwie przewodnika górskiego.
WIELKOŚĆ GRUPY
Maksymalna liczba osób prowadzonych przez jednego przewodnika przywiązanego do liny jest określona przez Komisję Techniczną NAHV SR (Słowackie Narodowe Stowarzyszenie Przewodników Górskich).
W lecie nie może to być więcej niż trzy osoby. W przypadku bardziej wymagających wspinaczek (np. wejście trasą Martinka) na jednego przewodnika mogą przypadać nie więcej niż dwie osoby. W zimie przewodnik nie może prowadzić więcej niż dwóch wpinaczy jednocześnie.
WSPINACZKA NA GERLACH Z DZIEĆMI
(W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI należy zapytać przewodnika, z którym wybieramy się na szczyt, czy wiek i wcześniejsze przygotowanie fizyczne naszego dziecka nie będzie stanowiło problemu we wspinaczce!)
Ogólne założenia:
Dzieci powyżej 7 roku życia mogą brać udział w wycieczkach z przewodnikiem, w tym w wejściu na Gerlach.
Zasady, których należy przestrzegać podczas wspinaczki z dziećmi:
– W jednej grupie (nie więcej niż trzy osoby) może znajdować się tylko jedno dziecko poniżej 15 roku życia.
– Dziecko powinno być w dobrej kondycji fizycznej.
– Zaleca się, aby najpierw „przetestować” swoje dziecko na mniej wymagającym szlaku, np na Łomnicy. Różnica wysokości wynosi tylko około 400 m, ale wędrówka obejmuje także odcinki wspinaczkowe.
– Najlepszy czas na wspinaczkę z dzieckiem to lato. Od końca czerwca do końca września, kiedy warunki są najlepsze, bez pokrywy śnieżnej.
– Dziecko powinno posiadać cały sprzęt i ekwipunek niezbędny na wycieczkę z przewodnikiem górskim.
DOJAZD
Dobrą opcją jest zatrzymać się w Starym Smokowcu lub w Tatrzańskiej Polance, dwóch małych wioskach położonych w pobliżu różnych szlaków prowadzących do Hotelu górskiego „Śląski Dom”.
W okolicy znajduje się wiele tanich hoteli, pensjonatów i schronisk.
Pensjonaty, hotele w pobliżu góry Gerlach znajdziesz tutaj.
CIEKAWOSTKA
W 1896 Węgrzy przemianowali szczyt Gerlach na Szczyt Franciszka Józefa (Ferencz Jozsef-csucs), Czesi i Słowacy w 1923 na Stit Legionarov, a w 1949 Słowacy zmienili nazwę Gerlachu na Stalinov Stit. Gerlachovský štít (Gerlach) obowiązuje ponownie od 1959 roku.
PRZYDATNE LINKI
Widok 3D góry Gerlach i okolicy.
Strona internetowa, gdzie można znaleźć oferty przewodników górskich organizujących wejścia na Gerlach.
https://bit.ly/3v3zOKE
Dane z aktualnymi warunkami pogodowymi.
https://www.mountain-forecast.com/peaks/Gerlach/forecasts/2655
Widok ze szczytu w 3D (grafika komputerowa).
PODSUMOWANIE
Gerlach nie jest górą do zdobycia dla każdego. By się na nią wspiąć trzeba posiadać dobrą kondycję fizyczną oraz podstawowe doświadczenie wspinaczce górskiej. Trzeba się także zaopatrzyć w odpowiedni sprzęt, a także pamiętać o znalezieniu przewodnika, którego trzeba „zarezerwować” nawet miesiąc wcześniej. Dotyczy to głównie sezonu letniego ponieważ chętnych osób na tego typu wyprawę jest sporo. Z drugiej strony wrażenia i widoki z takiej wycieczki pozostaną niezapomniane i może w przyszłość będziemy chcieli powtórzyć wejście. Dla odmiany innym szlakiem niż tym, który wybraliśmy ostatnio.
Jjmjbasket, pixabay, Gerlach (zdjęcie edytowane).
Maros Mraz, Dolina Staroleśna, commons.wikimedia.org.
Maros Mraz, Dolina Staroleśna, commons.wikimedia.org.
Nikolett Emmert, pixabay, Gerlach (po lewej) i Łomnica (po prawej).
Rafik, Batyżowiecki Staw i masyw Gerlacha, commons.wikimedia.org.
POLEĆ ARTYKUŁ
ODWIEDŹ TAKŻE
SKALNE MIASTO W CZECHACH
DROGA ALPEJSKA GROSSGLOCKNER
