26.10.2022
GÓRY BRANDBERG
Masyw górski Brandberg mieści się na terenie Namibii w jej północno-zachodniej części. Tam też zlokalizowany jest najwyższy szczyt tego kraju Königstein, mierzący 2573 m. n.p.m. Dostać się tam można tylko po uzyskaniu odpowiednich pozwoleń oraz pod opieką przewodnika. Przez to, że góry Brandberg są oddalone parędziesiąt kilometrów od „cywilizacji” oraz panują tam bardzo wysokie temperatury, poza zimą, w te rejony zapuszcza się mniej niż 50 turystów rocznie. Jednak dzięki temu, miejsce to nadal pozostało dzikie i nienaruszone przez człowieka.
OPIS
Góry Brandberg mają kształt dużej, kolistej, granitowej intruzji o wymiarach około 30 km na 25 km. Są to pozostałości, sięgające 100-120 milionów lat (dane zależne od źródła) po wulkanie, który był przykryty przez dzisiejsze wody Oceanu Atlantyckiego (nie wiadomo czy w całości). Góry znajdują się w regionie Erongo, w zachodniej części Namibii i zajmują powierzchnię około 750 km². Przy bardzo dobrej przejrzystości powietrza, z najwyższych szczytów, jak np. z Königstein, można dostrzec Ocean Atlantycki, który jest oddalony o około 90 kilometrów. Pasmo górskie ma średnią wysokość 2500 metrów, przez co przewyższa pobliskie otoczenie o około 2000 metrów. Tereny wokół gór są praktycznie płaskie i składają się ze stepów oraz równin. Brandberg oznacza „ognistą górę”. Odnosi się to do czerwonego koloru, który pokrywa górę podczas zachodu słońca lub w trakcie intensywnego letniego upału. Jedne z popularniejszych szczytów w tym masywie górskim to Horn, Numasfels, Aigub, Orabeskopf czy Zisabspitze. Góry te nie są zamieszkane, nie ma tu żadnych wiosek, a jedynymi ludźmi, którzy się tu zapuszczają są turyści oraz grupy badaczy z przewodnikami.
LOKALIZACJA
Najbliższym miastem, w którym można przenocować i zrobić zakupy na wyprawę jest Uis, oddalone o niecałe 35 kilometrów. Miejscowość ta leży 330 kilometrów na północny zachód od stolicy Namibii Windhuk. Samochodem, dystans ten można odbyć w niecałe 4 godziny. Trasę można przejechać z napędem na jedną oś, lecz by z Uis dojechać do Brandberg, lepiej zaopatrzyć się w samochód terenowy. Droga w kierunku gór nie jest utwardzona w całości i występują liczne nierówności. Po drodze z Windhuk do Uis nie ma problemu z zatankowaniem samochodu, a na stacjach są bankomaty, gdzie można wypłacić pieniądze. Warto mieć przy sobie gotówkę, ponieważ o ile za nocleg czy zakupy można
KTO PIERWSZY WSZEDŁ NA SZCZYT?
Niemiecki odkrywca Reinhard Maack był pierwszą osobą, która udokumentowała zdobycie najwyższego szczytu Namibii Königstein (2573 m n.p.m.). Maack wszedł na górę w lutym 1917 roku. Odkrył też słynną „Białą Damę”, która wraz z innymi malowidłami naskalnymi świadczy o tym, że wcześniej tereny te zamieszkiwali Buszmeni. Niektóre źródła podają, że malowidło zostało odkryte przez Reinharda w styczniu 1918 roku. Inne natomiast wskazują, że w 1917 roku Reinhard chciał wykonać prace topograficzne i trygonometryczne, aby narysować dokładne mapy gór, dlatego musiał zorganizować druga wyprawę, którą Maack poprowadził w grudniu 1917 roku.
Wieczorem 2 stycznia 1918 roku Maack, Ernst Gries i Georg Schulze stali już na najwyższym szczycie masywu górskiego Brandberg, ciesząc się niesamowitymi widokami i ciszą. Reinhard o górach Brandberg w swoim pamiętniku pisał w następujący sposób: „Jeśli chcesz dostać się na szczyt Brandberga […] niezbędne są trzy rzeczy: po pierwsze woda […], po drugie gruba skóra, która pozwala wygodnie odpocząć na nagiej skale i po trzecie niespożyta energia do radzenia sobie z pozornie niekończąca się wędrówką przez dzikie rumowiska skalne”.
MALOWIDŁA
Wykopaliska na terenie masywu Brandberg ukazały, że te tereny były już zamieszkiwane przez ludność San prawie 5000 lat temu. Górskie potoki i jaskinie mogły służyć jako obszar do gromadzenia się rozproszonych grup łowców-zbieraczy lub pasterzy. Zwiększona aktywność społeczna i rytualna, związana z koncentracją ludzi, prawdopodobnie przyczyniła się do powstania sztuki naskalnej. Po tym można stwierdzić, że Brandberg był ważnym miejscem kulturowym dla rdzennych mieszkańców Namibii.
Przewodnicy stacjonują zazwyczaj w biurze parku po wschodniej stronie gór Brandberg, gdzie rozpoczyna się szlak do malowidła „Białej Damy”. Dzieło to znajduje się w wąwozie Tsisab i ma około 2000 lat. W obydwie strony można przejść się w niecałe 3 godziny. Wycieczki do tego miejsca odbywają się tylko z przewodnikiem. Najlepiej oglądać tamtejsze obrazy wcześnie rano lub późnym popołudniem, aby uniknąć upałów południową porą (poza zimą). Rysunki tam wykonane przedstawiają m.in. Buszmenów, medyków, wojowników, a także zwierzęta. Malowidła mają od 2000 do 4000 lat. Rycina „Białej Damy” została tak nazwana w latach pięćdziesiątych, a dokładnie w 1955 roku przez Henri Breuila (1877-1961), francuskiego księdza archeologa i prehistoryka. Porównał on figurę z obrazami znalezionymi na Krecie, na przykładzie Pałacu w Knossos. Mimo że „Biała Dama” nie ma żadnych typowo kobiecych form, Breuil doszedł do wniosku, że postać musiała być kobietą, ze względu na jej postawę i przedmioty przez nią trzymane. Było to naczynie lub kwiat lotosu. Jednak, jeśli uważnie przyjrzymy się postaci, widać cechy fizyczne mężczyzny, który w jednej ręce trzyma łuk i strzały, a w drugiej coś, co przypomina kieliszek do wina. Włosy są proste i jasne, zupełnie nieafrykańskie. Ciało natomiast jest pomalowane na biało od klatki piersiowej w dół. Pozostała część obrazu przedstawia inne kobiety w trakcie jakiegoś rytuału, a jedna z nich nabija na pal małe zwierzę. Obecnie przyjmuje się, że jest to postać myśliwego lub szamana, który nosi osprzęt myśliwski. Niektórzy twierdzą, że jest to lekarz, zważywszy na białe ubarwienie postaci.
ILE TRWA WĘDRÓWKA NA SZCZYT KÖNIGSTEIN?
Jeśli uczestnicy grupy mają bardzo dobrą kondycję oraz dojadą samochodem pod sam masyw górski, zdobycie najwyższego szczytu zajmie jeden dzień. Natomiast jeśli po drodze chce się oglądać malowidła oraz robić zdjęcia, jednocześnie nie narzucając sobie szybkiego tempa, to w takim wypadku na wędrówkę należy liczyć dwa dni. Pierwszego dnia podchodzi się pod szczyt, gdzie rozbijany jest obóz, a drugiego dnia zdobywa się wierch i następuje zejście z powrotem do samochodu.
CO WARTO WIEDZIEĆ
Potrzebne pozwolenia oraz „wynajem” przewodnika można dokonać na stronie Rady Dziedzictwa Narodowego Namibii w Windhoek. Można to zrobić za pośrednictwem formularza kontaktowego lub zadzwonić i porozmawiać z przedstawicielem (w przypadku kontaktu telefonicznego czas oczekiwania na odpowiedź jest zdecydowanie krótszy). Można także spróbować uzyskać zezwolenia w Brandberg Rest Camp w Uis. Cały proces nabycia zezwoleń i wypełnienie odpowiednich dokumentów, które trzeba z powrotem odesłać, trwa dwa-trzy tygodnie. Całkowity koszt (przewodnik i potrzebne dokumenty) to kilkaset dolarów amerykańskich, lecz o konkretną cenę trzeba dopytać, ponieważ stawka jest zależna od długości wyprawy oraz miejsc, które chce się zwiedzić.
Biorąc pod uwagę średnią temperaturę, jaka panuje w górach Brandberg, a jest to około 30 stopni Celsjusza, w przeciągu jednego dnia wędrówki osoba dorosła jest w stanie wypić nawet 5 litrów wody.
Wychodząc w góry Brandberg, trzeba wziąć ze sobą solidne górskie buty, kijki, wysokoenergetyczne przekąski oraz odpowiednią odzież przeciwsłoneczną (czapka, kapelusz, okulary, kremy z filtrem itp.). Jeśli chcemy nocować, należy także wziąć karimatę, namiot i śpiwór. Zawsze można dopytać przed wyruszeniem w drogę przewodnika, co przyda się nam podczas wędrówki.
Koszt wejścia na szlak, który prowadzi do malowidła „Białej Damy” na rok 2022 wynosi 60 dolarów namibijskich za osobę oraz 20 N$ za parking. Aktualne ceny można sprawdzić tutaj.
Warto zabrać ze sobą filtr lub tabletki do uzdatniania wody w celu jej oczyszczenia, gdy pobierzemy ją z potoku.
GDZIE LEŻY SZLAK NA KÖNIGSTEIN?
Szlak na szczyt Königstein zaczyna się od wejścia do wąwozu Gaaseb. Jest to krótsza wersja, która zajmuje od 1 do 3 dni wędrówki. Długość wyprawy jest zależna od kondycji uczestników, ilości postojów na odpoczynek, oglądanie malowideł lub sesji zdjęciowych. Należy pamiętać, że szlak jest słabo oznakowany i ma wiele odnóg, pól głazów oraz gładkich płyt skalnych. Dlatego tak ważny jest przewodnik u naszego boku. Raz na jakiś czas zdarza się zauważyć rozrzucone po skalistym terenie małe krzewy i pojedyncze drzewa akacji, aloesu czy drzewa kołczanowe. Mogą one posłużyć za punkty orientacyjne na szlaku. Imponujące formacje skalne, strome klify i kanciaste głazy to kolejne elementy tutejszego krajobrazu. Idealnym miejscem na przenocowanie pod szczytem są obszary, gdzie są płaskie skały, by można było w miarę komfortowo się przespać w pobliżu cieków wodnych, w celu uzupełnienia zapasów wody. Z najwyższej góry Namibii rozpościera się wspaniała 360-stopniowa panorama, która ukazuje liczne ciemnoszare szczyty i grzbiety, tworzące masyw Brandberg oraz jasnobrązowe równiny i pustynie.
Istnieje też druga opcja, która zajmuje od 4 do 5 dni wędrówki. Szlak rozpoczyna się od wejścia do kanionu Amis od południowo zachodniej strony Brandberg. Amis w języku lokalnym oznacza „Struś”. Po drodze można zwiedzić tzw. Snake Cave, która przedstawia malowidła zwierząt. Wybierając tę opcję, należy pamiętać, by plecak był jak najlżejszy i mieć przy sobie jedną lub dwie puste butelki, byśmy w przypadku napotkania strumienia mogli zrobić zapasy wody na dalszą wędrówkę. Na szczycie jest chłodno i często wieje wiatr, dlatego dobrą opcją jest zostawienie plecaków w obozie i wejście na szczyt bez nich. Lepiej jest się ciepło ubrać lub przynajmniej wziąć bluzę ze sobą. Kanion Amis jest stromy i bardzo skalisty, więc w tym miejscu trzeba zachować szczególną ostrożność (zwłaszcza przy schodzeniu). Należy pamiętać też, aby zabrać ze sobą telefon komórkowy, żeby w drodze powrotnej zadzwonić do obozu wypoczynkowego, by nas stamtąd odebrano. Na szczycie góry Königstein i po zejściu z masywu Brandberg, nie powinno być problemu z zasięgiem.
KIEDY NAJLEPIEJ WYBRAĆ SIĘ DO NAMIBII?
Rekomendowaną porą na wyjazd do Namibii jest zima, która trwa od czerwca do sierpnia. Za dnia temperatura sięga średnio 21-22 stopni Celsjusza, a w nocy około 10 °C. Warto wtedy wziąć ze sobą ciepłe ubranie, ponieważ o tej porze noce są chłodne. Niektórzy turyści przyjeżdżają do tego kraju również w kwietniu, maju i wrześniu, by uniknąć większych skupisk turystów w popularnych miejscach, kosztem zmagania się z wyższą temperaturą.
CIEKAWOSTKI
Mówi się, że istnieje ponad 900 udokumentowanych miejsc z malowidłami skalnymi w Brandberg i niezliczone inne, które jeszcze nie zostały „odkryte” (lub przynajmniej zgłoszone).
Oficjalną walutą w Namibii jest dolar namibijski. Jednak poza nim, w Namibii często można zapłacić także Randem (waluta RPA), ponieważ ich kursy bardzo często są identyczne. Zdarzy się czasami różnica w wysokości kilku centów, ale to rzadkość. W RPA jednak, nie można płacić dolarem namibijskim.
Masyw Brandberg, w którym znajduje się 43 000 – 50 000 obrazów (dane zależne od źródła) i rycin naskalnych, jest postrzegany jako skarbnica sztuki prehistorycznej. Osoby, które rozpowszechniły informacje na temat tych malowideł to Ernst Rudolf Scherz, który opublikował trzy książki na temat tutejszych rycin oraz Harald Pager, który wykonał 43 000 – 45 000 rysunków figur z 879 miejsc.
zapłacić kartą, tak przewodnicy nie akceptują już tej formy płatności.
W dawnych czasach w Uis istniały kopalnie, gdzie wydobywano cynę, lecz teraz w ich okolicach głównie wypala się tam cegły z gliny.
PRZYDATNE LINKI
Brandberg White Lady Lodge
https://www.brandbergwllodge.com/
Brandberg Rest Camp
https://www.brandbergrestcamp.com/
Biuro podróży organizujące wejścia w góry Brandberg
https://www.africanreservations.com/Brandberg-Mountain-Hike
Mapa szlaków na górę Königstein
https://tracks4africa.co.za/maps/w240181/
Interaktywna mapa Namibii z atrakcjami turystycznymi
https://www.info-namibia.com/map
Pogoda w masywie Brandberg
https://www.mountain-forecast.com/peaks/Brandberg-Mountain/forecasts/2573
Wizualizacja 3D widoku ze szczytu Königstein
https://peakvisor.com/peak/koenigstein.html?yaw=-174.68&pitch=-0.75&hfov=60.00
PODSUMOWANIE
Dla miłośników gór oraz dziczy, masyw Brandberg jest idealnym miejscem na wypoczynek. Fakt, że nie zapuszcza się tam więcej niż 50 osób rocznie, gwarantuje podróżnym przybywającym w te okolice pełne oderwanie się od cywilizacji. Osoby zainteresowane starożytnym malarstwem na pewno nie przejdą obojętnie obok skansenu malowideł w okolicy słynnej „Białej Damy”. Warto zwrócić uwagę, że Namibia jest stosunkowo tanim krajem, a językiem urzędowym jest język angielski. Mimo że np. dla Europejczyków, Azjatów czy Amerykanów jest to odległy kraj, nie jest on aż tak obcy jak inne regiony Afryki.
Ji-Elle, źródło commons.wikimedia.org.
Ji-Elle, źródło commons.wikimedia.org.
Tsisab River Gorge, autor Thomas Wagner, źródło wikiwand.com (zdjęcie edytowane).
Königstein, autor Mariusba, źródło commons.wikimedia.org.
Thomas Wagner, źródło commons.wikimedia.org (zdjęcie edytowane).
Olga Ernst źródło commons.wikimedia.org.